جایگاه، تعریف و دشواری های پایه ریزی مفهوم سلامت معنوی در جامعه ایرانی ـ اسلامی

درهم تنیدگی تاریخی معنویت و سلامت در آثار بسیاری از مفاخر پزشکی ایران به ویژه مفاخر مسلمانان مشهود است. تأکید بر این که در مراقبت های بهداشتی نباید صرفاً به بعد زیست شناختی انسان توجه کرد، بلکه باید ابعاد روانی، اجتماعی و معنوی سلامت فرد را نیز در نظر گرفت رو به فزونی گذاشته است. معنی کامل سلامت معنوی منحصر به اثر دعاها و حالات روحی در بهبودی بیماری ها و جانشین شدن آن برای درمان های رایج طبی و یا طب مکمل نیست. در فرهنگ و فضای ایرانی ـ اسلامی، مهمترین عامل تأثیرگذار بر سلامت فرد رسیدن به سلامت معنوی که اندیشه و ادبیات آن براساس قرآن به وسیله ده ها عارف و ادیب شکل گرفته و تدوین یافته است و منبعی برای توصیف سلامت معنوی و ارائه راه های رسیدن به آن به شمار می رود. ارائه تعریفی جامع و کامل از سلامت معنوی و شاخص های آن و تبیین ارتباط آن با ارکان، نهادها و عناصر درونی جامعه براساس فرهنگ، باورها و ارزش های حاکم بر جامعه ایرانی ـ اسلامی با یک مسئله اساسی روبرو است که نیاز به انجام تحقیقات بیشتری را می طلبد.